Quicumque
SYMBOL ATANAZJAŃSKI
SŁOWO
WSTĘPNE
Z pomiędzy
najdawniejszych wyznań wiary katolickiej (bo w miarę powstawania błędów,
rozwijały się prawdy) to jest wyznania Apostolskiego, wyznania Soboru Nicejskiego
(325) i wyznania wyrażającego zasady Soboru Konstantynopolitańskiego (384),
podajemy ostatnie znane pod imieniem św. Atanazego; podajemy
raz dlatego, że najobszerniej wyraża się o Przenajświętszej
Trójcy, po
wtóre, że współczesne z zawodem duchownym św. Augustyna,
na koniec dlatego, że spowodowane było błędami, do których, w
czasach naszych, ciągnie
wielu niewiadomość, mówię błędami około Bóstwa Jezusa
Chrystusa.
A gdy
z niezachwianej wiary w Bóstwo Założyciela Kościoła, mocna wiara w nieomylną
powagę tegoż Kościoła i niezmienność jego wypływa (*);
gdy z mocnej wiary w powagę Kościoła wynika poddanie się najwyższej zwierzchności,
która Kościołowi przewodniczy (**),
więc dopełnionym zostanie w tej księdze obraz religii Katolickiej, która
z
mocy w moc, z jasności w jasność wstępuje,
po każdej burzy, którą wznieca duch obłędu.
SYMBOLUM FIDEI CATHOLICAE
S. ATHANASIO ADSCRIPTUM
WYZNANIE WIARY KATOLICKIEJ
POD IMIENIEM ŚW. ATANAZEGO
Quicumque vult salvus esse, ante omnia opus est ut teneat catholicam fidem.
Ktokolwiek
chce być zbawionym, przede wszystkim potrzeba, aby wyznawał Katolicką wiarę.
Quam nisi quisque integram
inviolatamque servaverit, absque dubio in aeternum peribit.
Której
jeśliby kto nie zachował całej i nienaruszonej, ten niewątpliwie zginie
na wieki.
Fides autem catholica haec
est, ut unum Deum in Trinitate et Trinitatem in unitate veneremur.
Wiara
zaś Katolicka jest ta: abyśmy Boga jednego w Trójcy, a Trójcę w jedności
czcili.
Neque confundentes personas,
neque substantiam separantes.
Ani
nie mieszając osób, ani nie rozdzielając istoty.
Alia est enim persona Patris,
alia Filii, alia Spiritus Sancti.
Inna
jest bowiem osoba Ojca, inna Syna, inna Ducha Świętego.
Sed Patris et Filii et Spiritus
Sancti una est divinitas, aequalis gloria, coaeterna majestas.
Lecz Ojca i Syna
i Ducha Świętego jedno jest Bóstwo, równa chwała, współwieczny majestat.
Qualis Pater, talis Filius,
talis Spiritus Sanctus.
Jaki
Ojciec, taki Syn, taki Duch Święty.
Increatus Pater, increatus
Filius, increatus Spiritus Sanctus.
Niestworzony Ojciec,
niestworzony Syn, niestworzony Duch Święty.
Immensus Pater, immensus Filius,
immensus Spiritus Sanctus.
Niezmierzony
Ojciec, niezmierzony Syn, niezmierzony Duch Święty.
Aeternus Pater, aeternus Filius,
aeternus Spiritus Sanctus.
Wiekuisty Ojciec, wiekuisty
Syn, wiekuisty Duch Święty.
Et tamen non tres aeterni,
sed unus aeternus.
Wszelako
nie trzej wiekuiści, lecz Jeden wiekuisty.
Sicut non tres increati, nec
tres immensi, sed unus increatus, et unus immensus.
Jako
też nie trzej niestworzeni, ani trzej niezmierzeni, lecz Jeden niestworzony
i Jeden niezmierzony.
Similiter omnipotens Pater,
omnipotens Filius, omnipotens Spiritus Sanctus.
Także
wszechmogący Ojciec, wszechmogący Syn, wszechmogący Duch Święty.
Et tamen non tres Omnipotentes,
sed unus Omnipotens.
A jednak
nie trzej wszechmogący, lecz jeden Wszechmogący.
Ita Deus Pater, Deus Filius,
Deus Spiritus Sanctus.
Tak
Ojciec Bogiem, Syn Bogiem, Duch Święty Bogiem.
Et tamen non tres dii: sed
unus est Deus.
A przecie nie trzej bogowie, lecz jeden jest Bóg.
Ita Dominus Pater, Dominus
Filius, Dominus Spiritus Sanctus.
Tak
Ojciec Panem, Syn Panem, Duch Święty Panem.
Et tamen non tres domini,
sed unus est Dominus.
A przecie nie trzej panowie, lecz
jeden jest Pan.
Quia, sicut singillatim unamquamque
personam, Deum ac Dominum confiteri christiana veritate compellimur: ita
tres deos aut dominos dicere, catholica religione prohibemur.
Gdyż
jak pojedynczo każdą osobę, Bogiem i Panem wyznawać Chrześcijańska prawda
nam każe, tak trzech bogów lub trzech panów utrzymywać Katolicka religia
zabrania.
Pater a nullo est factus,
nec creatus, nec genitus.
Ojciec od nikogo nie utworzony, ani stworzony, ani zrodzony.
Filius a Patre solo est, non
factus, nec creatus, sed genitus.
Syn od Ojca samego jest nie utworzony, ani stworzony,
ale zrodzony.
Spiritus Sanctus a Patre et
Filio, non factus, nec creatus, nec genitus, sed procedens.
Duch
Święty od Ojca i Syna, nie utworzony, ani stworzony, ani zrodzony, lecz
pochodzący.
Unus ergo Pater, non tres
patres; unus Filius, non tres filii, unus Spiritus Sanctus non tres spiritus
sancti.
Jeden
więc Ojciec nie trzej ojcowie, jeden Syn nie trzej synowie, jeden Duch
Święty nie trzej duchowie święci.
Et in hac Trinitate nihil
prius aut posterius, nihil majus aut minus, sed totae tres personae coaeternae
sibi sunt et coaequales.
A w
tej Trójcy nic wcześniejszego albo późniejszego, nic większego albo mniejszego,
ale wszystkie trzy osoby są sobie współwiekuiste, i równe.
Ita ut per omnia, sicut jam
supra dictum est, et unitas in Trinitate, et Trinitas in unitate veneranda
sit.
Tak
więc we wszystkim i wszędzie, jak już wyżej powiedziano, i w Trójcy jedność,
i w jedności Trójcę czcić należy.
Qui vult ergo salvus esse,
ita de Trinitate sentiat.
Kto
więc chce być zbawionym, tak niechaj o Trójcy trzyma.
Sed necessarium est ad aeternam
salutem, ut incarnationem quoque Domini nostri Jesu Christi fideliter credat.
Ale
potrzeba też jest dla wiekuistego zbawienia, Wcielenie Pana naszego Jezusa
Chrystusa wiernie wyznawać.
Est ergo fides recta, ut credamus
et confiteamur quia Dominus noster Jesus Christus Dei Filius, Deus et homo
est.
Jest
więc wiarą prawą, byśmy wierzyli i wyznawali, iż Pan nasz Jezus Chrystus
Syn Boży, jest Bogiem i Człowiekiem.
Deus est ex substantia Patris
ante secula genitus, et homo est ex substantia matris in seculo natus.
Bogiem
jest zrodzonym z istoty Ojca przedwiecznie, a człowiekiem urodzonym z istoty
Matki na ziemi.
Perfectus Deus, perfectus
homo, ex anima rationali, et humana carne subsistens.
Bóg
doskonały, człowiek doskonały z duszy rozumnej i ciała ludzkiego złożony.
Aequalis Patri secundum divinitatem,
et minor Patre secundum humanitatem.
Równy
Ojcu wedle Bóstwa: niższy od Ojca wedle ludzkiej natury.
Qui licet Deus sit et homo,
non duo tamen, sed unus est Christus.
Który
chociaż Bogiem jest i człowiekiem: nie dwóch jednak lecz jeden jest Chrystus.
Unus autem non conversione
divinitatis in carnem, sed assumptione humanitatis in Deum.
Jeden
zaś nie przez przemianę Bóstwa w ciało: lecz przez przybranie ludzkiej
natury do Bóstwa.
Unus omnino, non confusione
substantiae, sed unitate personae.
Jeden
najzupełniej, nie przez zlanie się natur, lecz przez jedność osoby.
Nam sicut anima rationalis
et caro unus est homo, ita Deus et homo unus est Christus.
Albowiem
jak dusza rozumna i ciało jeden jest człowiek, tak Bóg i człowiek jeden
jest Chrystus.
Qui passus est pro salute
nostra, descendit ad inferos, tertia die resurrexit a mortuis.
Który
cierpiał dla zbawienia naszego, zstąpił do otchłani, trzeciego dnia zmartwychwstał.
Ascendit ad coelos, sedet
ad dexteram Dei Patris omnipotentis, inde venturus est judicare vivos et
mortuos.
Wstąpił
na niebiosa, siedzi po prawicy Boga Ojca Wszechmogącego, stamtąd przyjdzie
sądzić żywych i umarłych.
Ad cujus adventum omnes homines
resurgere habent cum corporibus suis, et reddituri sunt de factis propriis
rationem.
Na
Którego przyjście wszyscy ludzie zmartwychwstaną z ciałami swoimi, i zdadzą
rachunek z uczynków swoich.
Et qui bona egerunt, ibunt
in vitam aeternam, qui vero mala, in ignem aeternum.
A którzy
dobrze czynili pójdą na żywot wieczny, którzy zaś źle na ogień wieczny.
Haec est Fides Catholica,
quam nisi quisque fideliter, firmiterque crediderit, salvus esse non poterit.
Ta jest wiara
katolicka której jeżeli kto wiernie i mocno nie wyznaje, zbawiony być nie
może.
–––––––––––
Powyższy tekst Wyznania Wiary
(wraz ze wstępem) pierwotnie zamieszczono w dodatku do książki: O prawdziwości
Religii katolickiej podług św. Augustyna wolnym przekładem napisał
L. R., Kraków 1853, ss. 213-229. (a)
(Pisownię i słownictwo nieznacznie uwspółcześniono).
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Pozwolenie Władzy Duchownej:
Niniejsze wyznanie wiary św. katolickiej
pod imieniem św. Atanazego znane, na język ojczysty przetłumaczone, drukować
wolno.
Kraków 14 Lutego 1835 r.
Ks. K. TELIGA K. K. Kr.
K. K. Duch. Cenzor.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Przypisy:
(*) Mt. XXVII. Łk.
X. XXIV. Jan XIV. XVII. XX.
(**) Mt. XVI. Jan
XXI. Łk. XX.
(a) Por. Hr. Maurycy Dzieduszycki, Wyznanie Wiary św. Atanazego Quicumque (przekład wierszem na język polski). (Przyp. red. Ultra montes).
