Maj - miesiąc poświęcony Najświętszej Maryi Pannie
Maj to w Kościele okres szczególnej czci Matki Bożej. Szczególnie w
Polsce gromadzimy się wieczorami w kościołach, przy grotach, kapliczkach
i figurach przydrożnych. Pierwsze nabożeństwa majowe zaczęto odprawiać w
Polsce w połowie XIX wieku w Płocku, Toruniu, Nowym Sączu i Krakowie, a
od 1852 r. - uroczyście w kościele Świętego Krzyża w Warszawie. Po 30
latach stało się ono bardzo popularne i znane w całym kraju.
Rodowód tych nabożeństw jest jednak znacznie wcześniejszy niż się powszechnie uważa.
Gromadzenie się i śpiewanie pieśni na
cześć Matki Bożej było znane już na Wschodzie w V wieku. W Kościele
zachodnim w I tysiącleciu maj jako miesiąc Maryi święcono raczej
sporadycznie. Dopiero na przełomie XIII i XIV w. powstała myśl, aby ten
miesiąc poświęcić Maryi. Pierwszym, który rzucił tę myśl, był król
hiszpański Alfons X (+ 1284). Władca ów zapraszał do udziału w
nabożeństwach majowych, sam często brał w nich udział i swoim poddanym
zalecał gromadzenie się w porze wieczornej na modlitwy wokół figur Matki
Bożej. Dominikanin bł. Henryk Suzo (+ 1366), uczeń Jana Eckharta i
przyjaciel Jana Taulera, znanych mistyków średniowiecza, wyznaje, że
jako pacholę zbierał w maju kwiaty i niósł je do stóp Matki Bożej. Lubił
z kwiatów pleść wieńce i kłaść je na głowę figur Bożej Rodzicielki.
Matka Boża nagrodziła go za to wizją chwały, jaką odbiera od Aniołów. W
roku 1549 ukazała się w Niemczech książeczka pod tytułem: Maj duchowy,
gdzie po raz pierwszy maj został nazwany miesiącem Maryi. W żywocie św.
Filipa Nereusza (+ 1595) czytamy, że gromadził on dziatwę przy figurach i
obrazach Matki Bożej, śpiewał z nimi pieśni, zbierał kwiaty i zachęcał
do składania ku Jej czci kwiatów, duchowych ofiar i wyrzeczeń.
Nowicjusze dominikańscy we Fiesole (w latach 1677-1709) w maju
gromadzili się przed wizerunkiem Najświętszej Maryi i czcili ją muzyką,
śpiewem i składaniem duchowych wyrzeczeń. Jednakże za autora właściwych
nabożeństw majowych historycznie uważa się jezuitę, o. Ansolani (1713).
On to w kaplicy królewskiej w Neapolu codziennie w maju urządzał koncert
pieśni ku czci Bożej Matki, który kończył się błogosławieństwem
Najświętszym Sakramentem.
Za największego apostoła nabożeństw majowych uważa się jezuitę, o. Muzzarelli. W roku 1787 wydał on broszurkę, w której propagował nabożeństwo majowe. Co więcej, rozesłał ją do wszystkich biskupów Italii. Sam w Rzymie zaprowadził to nabożeństwo w słynnym kościele zakonu Al Gesu, mimo że zakon wtedy formalnie już nie istniał, zniesiony przez papieża Klemensa XIV w roku 1773. Odprawiał on również nabożeństwo majowe w Paryżu, gdzie towarzyszył papieżowi Piusowi VII w podróży na koronację Napoleona Bonaparte. Pius VII nabożeństwo majowe obdarzył odpustami. Dalsze odpusty do nabożeństwa majowego - na które składa się Litania Loretańska do Najświętszej Maryi Panny, nauka kapłana oraz błogosławieństwo Najświętszym Sakramentem - przypisał w 1859 roku papież bł. Pius IX.
W Polsce pierwsze nabożeństwo majowe wprowadzili jezuici w Tarnopolu (1838), misjonarze w Warszawie w kościele Św. Krzyża (w roku 1852), ksiądz Golian w Krakowie (w 1856) i we Włocławku biskup Marszewski (1859). W tym samym czasie cześć Królowej maja szerzył w Galicji poezją o. jezuita Karol Antoniewicz (+ 1852). Ks. Wincenty Buczyński (jezuita) wydał we Lwowie pierwszą książeczkę o nabożeństwach majowych (1839). W dziesięć lat potem podobną broszurę wydano we Wrocławiu w roku 1850. Wydał ją ks. Aleksander Jełowicki. W połowie XIX wieku nabożeństwo majowe przyjęło się we wszystkich prawie krajach.
Centralną częścią nabożeństwa majowego
jest Litania Loretańska, jeden ze wspaniałych hymnów na cześć Maryi, w
którym wysławiane są Jej wielkie cnoty i przywileje, jakimi obdarzył Ją
Bóg. Litania Loretańska powstała w XII wieku, prawdopodobnie we Francji,
a zatwierdził ją oficjalnie papież Sykstus V. Nazwę "Loretańska"
otrzymała od miejscowości Loretto we Włoszech, gdzie była szczególnie
propagowana i odmawiana.
Tekst litanii miał przedłożyć w 1578 r. do zatwierdzenia papieżowi Grzegorzowi XIII archidiakon Guido Candiotti. 11 czerwca 1587 r. Sykstus V obdarzył "Litanię Loretańską" dwustu dniami odpustu. Kolejne odpusty przypisali do niej Pius VII i Pius XI. W 1631 r. Święta Kongregacja Obrzędów zakazała dokonywania w tekście samowolnych zmian; te, które następowały, posiadały aprobatę Kościoła. Kiedyś w litanii było więcej tytułów, m.in.: Mistrzyni pokory, Matko Miłosierdzia czy Bramo odkupienia. Później pojawiały się inne wezwania: Królowo Różańca Świętego (1675), Królowo bez zmazy pierworodnej poczęta (1846), Matko Dobrej Rady (1903), Królowo pokoju (1917), Królowo Wniebowzięta (1950).
W litanii wymieniane są kolejne tytuły Maryi: jest ich w sumie 49. Po zatwierdzeniu liturgicznej uroczystości NMP Królowej Polski, obchodzonej 3 maja, do Litanii dołączono 12 października 1923 r. wezwanie "Królowo Polskiej Korony", przekształcone po drugiej wojnie światowej na "Królowo Polski".
Źródło: www.brewiarz.pl
